Koorts bij kinderen: steeds meer ouders zoeken naar natuurlijke manieren om hun kind te ondersteunen wanneer het bijvoorbeeld verkouden is en koorts heeft. Maar wat te doen als je kind ineens hoge koorts heeft? Toch maar naar de paracetamol grijpen? En wanneer is het verstandig de huisarts te bellen? Hieronder volgen een aantal tips om toe te passen.

Koorts

We spreken van koorts bij een lichaamstemperatuur hoger dan 38 graden (dit is het meest nauwkeurig te meten via de anus).

De koorts is ’s avonds vaak hoger dan overdag, dit kan wel 1 graad schelen. Door koorts kan een kind hoofdpijn en spierpijn krijgen.

Koorts is een gezonde afweerreactie van het lichaam: het lichaamskacheltje wordt een aantal graden hoger gezet om bacteriën of virussen het hoofd te bieden. De meeste virussen kunnen zich bijvoorbeeld bij een lichaamstemperatuur boven de 39 graden niet meer vermenigvuldigen.

Koorts bij kinderen

Koorts bij kinderen verlagen?

In principe hoeft koorts bij kinderen dus niet onderdrukt te worden, maar kun je de koorts beter begeleiden.

Kijk hierbij ook naar de aanleg van je kind. Het ene kind krijgt snel en makkelijk koorts en voelt zich dan na een dag of 2 weer veel beter, het andere kind heeft wat meer tijd nodig voor een ziekteproces.

Zorg voor voldoende rust en aandacht en laat je kind veel drinken, met name verse vruchtensappen, groentesappen, bouillon. Thee van de volgende kruiden ondersteunt ook: kamille, lindebloesem, duizendblad, solidago.

Vast voedsel kost meer spijsverteringsenergie, het is daarom beter dit gedurende een koortsperiode niet of met mate te geven. En dit geldt ook voor: zoetmiddelen/suiker, zuivelproducten (behalve de zure, zoals yoghurt, kwark, biogarde), vlees, etc.

Koorts bij kinderen verlagen

Toch kun je je redenen hebben om de koorts bij kinderen te willen verlagen. Bijvoorbeeld wanneer je kind erg onrustig wordt door de koorts en niet goed slaapt.

Probeer dan eens een van de volgende methoden:

• Bij koorts tot ongeveer 40 graden: laat je kind een poosje zitten in een badje (emmer) water waarvan de temperatuur 1 graad hoger is dan de koorts (dus: als je kind 39 graden koorts heeft maak je water klaar van 40 graden). Je kind met de onderbenen tot aan de knieën in het water zetten (en uiteraard pas je dit voorzichtig toe en laat je eerst wennen aan de temperatuur van het water)

• Bij hoge koorts: lichaam afsponzen met lauw water met een scheut azijn erin

• Als de voetjes warm zijn: citroensokken. Pers een halve citroen uit in 150 cc lauw water. Katoenen sokken erin, uitknijpen, aantrekken en (liefst wollen) sokken eroverheen en dan 20 minuten laten zitten. Eventueel kun je dit na een uur, met nieuw citroensap, herhalen. Dit kun je ook toepassen bij koortsstuipen: dan de sokken kletsnat aantrekken. Bij koortsstuipen altijd contact opnemen met je huisarts!

• Bij koude voeten kun je citroenwikkels maken (van een katoenen lap). Dit gaat op dezelfde manier: pers een halve citroen uit in 150 cc lauw water, wikkel erin, uitwringen en dan deze om de kuiten heen wikkelen. Daaroverheen een wollen of flanellen lap en een lekkere warme kruik aan de voeten. Als de lappen koud worden weer afdoen. En het is natuurlijk een stuk gezelliger wanneer je er samen (met een voorleesboek?) even voor gaat zitten

• In mijn praktijk kun je advies krijgen over natuurlijke middelen die je kunt inzetten (helaas mag ik hier in verband met de Codex Alimentarius geen concrete middelen meer noemen)

Kies vooral een methode die bij jou en je kind past!

“Niet pluis” signalen:

wanneer ga je naar de huisarts

Het Nederlands Genootschap voor Huisartsen geeft het volgende aan:

• Bij een baby jonger dan 3 maanden: direct de eerste koortsdag even contact opnemen

• Bij een kind ouder dan 3 maanden: wanneer de koorts langer dan 3 dagen aanhoudt

Ook contact opnemen:

• wanneer de koorts gepaard gaat met braken en/of diarree en het kind veel minder drinkt dan normaal (minder dan de helft). Er is dan risico op uitdrogen, vooral bij kinderen onder de 2 jaar. Let erop dat het kind voldoende plast en niet suf wordt. Voldoende drinken is belangrijk, bij risico op uitdrogen kan ORS-poeder (verkrijgbaar bij de drogist) gegeven worden.

• wanneer het kind ontroostbaar huilt of gaat kreunen

• wanneer het kind benauwd wordt, erg snel ademt (zo snel dat het niet kan drinken) of wanneer het ademhalen af en toe stopt

• als het kind suf is en je hierdoor geen contact meer kunt maken met je kind

• wanneer er puntvormige bloedinkjes ontstaan op de huid (roodblauwe stipjes waarvan de kleur niet verbleekt wanneer je er op drukt, vooral op borst, rug, armen en benen)

• wanneer de huidskleur van het kind verandert in bleek, blauw of grauw

Heb je ervaring met bovenstaande methoden of heb je zelf nog iets anders wat jouw kind helpt wanneer het koorts heeft? Dan nodig ik je uit om hieronder te reageren (zie hier voor de spelregels).

Is je kind regelmatig hangerig, koortsig of verkouden of heb je het idee dat het chronisch (aan het worden) is? Dan help ik je in mijn praktijk graag verder om te kijken hoe je zijn of haar weerstand kunt verhogen. Lees dan verder op de pagina Baby en kind.

Claudia van Wezel

Bronnen

* Eigen gezins- en praktijkervaring
* NHG patiëntenbrief “Kinderen met koorts”
* Brochure “Kinderziekten. Wat kun je als ouder doen?” NVKP